برخورداری از سلامتی حق همه انسانها از جمله زنان است که شامل دسترسی آسان به خدمات بهداشتی و اجتماعی و امکان حفظ تندرستی و توانمند سازی برای بهره مندی زنان از سلامتی در خور است .

فقر شدید ناشی از فزونی جمعیت و شکاف روز افزون میان فقیر وثروتمند و نابرابری مرد و زن که نتیجه سیاست های نا درست ملی وبین المللی است تاثیر مستقیم بر امکان تامین سلامت زنان و رضایت آنان ازجنسیت خود دارد.

حق سلامتی زنان دست نیافتنی نیست .اکنون زمان آنست که دولتها تامین حق سلامتی زنان را از وظایف مسلم خود بدانند .اگر حقوق جنسی و باروری زنان مطرح و بررسی نشود حق سالم زیستن زنان به عنوان نیمی از جمعیت جهان تحقق نخواهد یافت . سازمان بهداشت جهانی، سلامت را نه صرفا نبود بیماری بلکه به عنوان موقعیت رفاه کامل جسمی وذهنی واجتماعی تعریف کرده است .

کنفرانس بین المللی جمعیت و توسعه ( 1) که سال 1994 در قاهره تشکیل شد اکیدا به حکومت ها توصیه کرد که تا سال 2015 از طریق مراقبت های اولیه بهداشتی سلامت همگانی را محقق سازند . با وجود این می بینم که امکانات بهداشتی در بیشتر کشورها ی در حال توسعه در حال کاهش شدید است و شرایط بنیادی تامین کننده سلامت زنان و اراده باروری و موقعیت جنسی زنان عملا ارتقا نیافته است .عواملی چون بنیاد گرایی و دیدگاه های وا ‍پسگرایانه که مخالف حقوق باروری و جنسی زنان هستند از طرف بعضی از حکومت ها مورد حمایت قرار می گیرند .اما دلیل اصلی انحطاط موقعیت و خدمات بهداشت در اصلاحات بخش سلامت است که از سال 1980 نقش عمده ای در سیاست های ملی و بین المللی در کشور های صنعتی و هم چنین در جوامع در حال توسعه داشته است .

این اصلاحات عمدتاً نتیجه سیاست های نئولیبرالیسم بین المللی و نهادهای مالی و حکومتها است .اصلاحات بخش سلامت متمرکز بر خصوصی سازی خدمات بهداشتی و درمان است که با کاهش بودجه های بهداشت، بیشتر خدمات از سیستم مراقبت پزشکی رسمی به سیستم مراقبت غیر رسمی که متکی به کار بدون مزد زنان است منتقل می شود هم چنین ،اقشار ثروتمندتر از خدمات بهداشتی بیشتر و با کیفیت برخوردار می شوند و به این ترتیب شکاف میان غنی و فقیر به همراه تاثیر معین بر زنان گسترش می یابد

در اصلاحات بخش سلامت زنان ، زنان فقیر مهاجر و حاشیه نشین بیشترین آسیب دیده گان هستند .خصوصی کردن بخش بهداشت سلامت عمومی را به کالایی برای خرید تبدیل کرده است و به شدت نا برابری در عرصه بهداشت را افزایش می دهد .

بخش بزرگی از جمعیت به ویژه زنانی که به بخشهای عمومی نا مجهز و نا کار آمد وابستگی دارند از حق سلامتی محروم می شوند در حالی که بخش خصوصی که هر چه بیشتر و گران تر در حال گسترش است فقط برای کسانی که قادر به پرداخت هزینه ها هستند قابل دسترسی است .

زنان به دلیل کار و مسئولیت های خانگی و دشواری دستیابی به وسایل نقلیه و عوامل اجتماعی و فرهنگی که از حرکت آنها ممانعت می کند آسیب پذیرتر ند.به سبب تحدیدخدمات برای زنان فقدان خدمات پیش گیرانه افزایش می یابد .سقط جنین های نا سالم و نا ایمن سالانه بیش از هشتاد هزار زن را به کام مرگ می کشد و یا برای همیشه سلامتی خود را از دست می دهند .عدم مراجعه زنان به مراکز بهداشتی به سبب دریافت هزینه از آنان خطر ابتلا به بیماریهای واگیردار جنسی را افزایش می دهد . زنان بیشتر احتمال کار کردن در بخش های غیر رسمی را دارند که غالبا کار فرمایان آنان را تحت پوشش بیمه قرار نمی دهند و به علاوه به دلیل باورهای غلط زنان همواره مزد کمتری نسبت به مردان دریافت میکنند که آنها را از نظر اقتصادی در سطح پایین تری قرار می دهد از دیگر سو بی اطلاعی زنان از حقوقشان عامل دیگر عدم دستیابی آنها به مراقبت های بهداشتی است.

دستیابی کمتر، کیفیت پایینتر.

خصوصی سازی در بخش درمان و بهداشت منجر به خدمات نا برابر تر و با کیفیت نازلتر برای زنان گردیده است. 3/1میلیارد نفر از مردم دنیا روزانه با کمتر از یک دلار آمریکا زندگی میکنند و ببیش از 70در صد این تعدادرا زنان تشکیل می دهندو این زنان پولی برای پرداخت هزینه های درمانی خود ندارند. سقط جنین توسط اشخاص غیر متخصص گسترش وسیعی یافته است .خصوصی سازی بخش بهداشت و درمان تندرستی همگانی و به ویژه زنان را به مخاطره افکنده است بنا بر این حکومت ها بایستی مسئو لیت بهداشت زنان را بر عهده بگیرند سلامتی حق بشر است و باید توسط دولت ها تضمین گردد. حقوق جنسی و باروری زنان باید درتمام سیاست های درمان در نظر گرفته شود و زنان امکان شرکت در تمامی سطوح برنامه ریزی ، اجرا و بررسی را داشته باشند . باید کیفیت نظام مراقبت ها وخدمات بهداشتی بهبود یابد و حکومتها بایستی فرایندی را در پیش بگیرند که طی آن خدمات بهداشتی با نیاز های زنان تطابق داشته باشد.

از نظر سازمان بهداشت جهانی عدالت یکی از عمده ترین جنبه هایی است که کار کرد نظام سلامت با آن سنجیده می شود. در زمینه مسائل بهداشتی ، عدالت یعنی در دسترس بودن خدمات بهداشتی و ایجاد فرصتهای برابر برای سالم بودن . چنانچه عوامل موثر بر سلامت بطور عادلانه توزیع شده باشند آنگاه فرصت سالم ماندن مهیا می شود که در انجا با مباحثی نظیرتوزیع ثروت در جامعه ، فقر زدایی ، عدالت اجتماعی و اقتصادی روبرو هستیم.

چرا زنان در برابر ایدز آسیب پذیرتر هستند

حدود سه دهه از شروع بیماری ایدز می گذرد مطالعات و تجربیات نشان داده اند که تاثیرات سوءاین بیماری بیش از حد تصور است و می تواند بر همه جنبه ها ی اقتصادی ، اجتماعی وفرهنگی جامعه اثرات بسیار مخربی بر جای گذارد . تعداد مبتلایان به ایدز به نحو سرسام آوری رو به افزایش است. مطابق پیش بینی های علمی تا 5سال آینده تعداد بیماران مبتلا به ایدز 45 میلیون افزایش خواهد یافت بنا به تخمین سازمان بهداشت جهانی تا 5سال آینده تعداد آلوده شدگان به ویروس در آسیا به حدود 12 میلیون نفر خواهد رسید به راستی چه تعدا د از آنها را زنان تشکیل می دهند؟ متاسفانه زنان به علت وضعیت خاص فیزیولوژیکی نسبت به ابتلابه ویروس ایدز آسیب پذیرترند. در یک تماس جنسی احتمال آلوده شدن زن سالم بوسیله مرد آلوده به ویروس 2.5 برابر بیشتر است از انتقال زن آلوده به مرد سالم. در زنان به دلیل آنکه سطح مخاطی وسیعتری نسبت به مردان دارند و بیشتر در معرض خراشیدگی و خون ریزی هستند احتمال آلودگی به ویروس ایدز بشتر از مردان است.برخی از عفونت های آمیزشی در بدن انسان بخصوص زنان بدون هیچ گونه علامتی مستقر شده و در تماس های جنسی حفاظت شده انتقال می یابد.

ابزار جراحی و وسایل به کار گرفته شده در طب زنان و زایمان و مامایی در صورت آلوده بودن سبب انتقال آلودگی به افراد سالم می گردد. تماس جنسی در زمان قاعدگی یکی از عوامل عفونت زا به شمار می رود. طبق آمار یازده میلیون و هشتصد هزار نفر جوان پانزده تا بیست و چهار ساله آلوده به عفونت (H.I.V) یا مبتلا به بیماری ایدز هستند که از این تعداد 7.3 میلیون نفر آنها را زنان جوان تشکیل می دهند.

بیش از یک پنجم زنان باردار در کشورهای جنوب آفریقا به ویروس (H.I.V) آلوده هستند. در ایران حدود 200000 معتاد تزریقی که اکثر آنها را مردان تشکیل می دهند وجود دارد. در یک مطالعه اولیه که در ایران انجام شده مشخص شد که نیمی ازمعتادان تزریقی متاهل هستند و حدود یک سوم آنها روابط خارج از چهار چوب زناشویی دارند . ایدز اولین علت مرگ زنان 25-34 ساله امریکایی آفریقایی تبار است .در کشورهای توسعه یافته زنان 25درصد مبتلایان به ایدز و در کشورهای فقیر 60 در صد مبتلایان را تشکیل می دهند .در بررسی هایی که در گروه های پر خطر ودر معرض خطر تا پایان شهریور 84 ‌انجام گرفته است، %5/92 مبتلایان ایران را مردان و %8/4‌ مبتلایان را زنان تشکیل می دهند. در روزنامه شرق شماره 639 جمعه یازده آذرماه 84 می خوانیم: رئیس مؤسسه ایدز ایران از شیوع پنج درصدی (H.I.V) در میان زنان ایرانی خبر داد و گفت باید منتظر افزایش میزان بروز ایدز در زنان باشیم. در همین خبر آمده است "در منطقه افریقا در 22 کشور با 500‌ میلیون نفر جمعیت، %40 زنان به ویروس (H.I.V) آلوده هستند و با افزایش تدریجی به %60 رسیده است." چرا در کشورهای فقیر آمار زنان مبتلا به (H.I.V) این گونه بالاست؟ چرا با وجود اینکه شرکای جنسی خارج از ازدواج زنان در مقایسه با مردان بسیار کمتر است و تعداد زنان معتاد به مواد مخدر بسیار کمتر از مردان است،‌ ولی این گونه تعداد زنان مبتلا به (H.I.V) رو به افزایش است؟ به نظر می رسد دلیل عمده ی آن را باید در نابرابری های جنسی و رعایت نکردن بهداشت جنسی دانست. متأسفانه در بسیاری از کشورهای توسعه نیافته یا در حال توسعه، زنان از قدرت تصمیم گیری بسیار پایینی برخوردارند. عواملی همچون ازدواج های اجباری و روابط جنسی اجباری، عدم اطلاعات و آموزش های لازم در زمینه مسائل جنسی، وجود این تفکر نادرست که اطلاعات جنسی را برای دختران جوان و زنان ناپسند می داند، بسیاری از زنان را به مردان وابسته می سازد؛ وابستگی ای که آنها را مطیع بی چون و چرای خواسته های مرد می سازد. اینها عواملی است که باعث می شود هر روز شاهد رشد رو به تزاید بیماری ایدز در میان زنان باشیم. جهت حفظ سلامت جامعه لازم است رفع نابرابری های جنسیتی، پیشگیری از ازدواج های اجباری، پیشرفت و توسعه برنامه های آموزشی، آموزش مهارت های زندگی و بهداشت زنان در اولویت قرار داده شوند.

ایدز و زنان در ایران

اغلب بیماری های مقاربتی شناخته شده در ایران درمان پذیرند، به غیر از ایدز که بیماری لاعلاج و غیر قابل درمانی است. طبق قوانین مدنی ایران، ریاست خانواده و حق طلاق با مرد است.وجود قوانینی که چند همسری را مجاز و حق طلاق را از آن مرد می شمارد و مسئله تمکین بی چون و چرای زن از عواملی هستند که منجر به مبتلا شدن زنان به ایدز می شوند و این گونه است که زنان قربانی روابط جنسی ناعادلانه و قوانین تبعیض آمیز می شوند.

وجود قانون چند همسری نیز از جمله عواملی است که می تواند به گسترش ایدز دامن بزند. زنان صیغه ای حرفه ای که ممکن است از مبتلا شدن خود نیز بی خبر باشند از ناقلان خطرناک بیماری ایدز به شمار می آیند. زیرا اغلب از آنان خواسته می شود که به هر نوع رابطه جنسی تن در دهند. فقر اقتصادی زیربنای اصلی روسپی گری است. در چنین رابطه ای اجبار و عدم رضایت نهفته است. بستر شیوع پدیده روسپی گری توزیع ناعادلانه ثروت، ناکارآمدی نظام اقتصادی، وجود خلاءهای قانونی، وجود قوانین تبعیض آمیزی چون قانون چندهمسری و شرایط بحرانی و نابسامان اجتماعی است. در روسپی گری، زنان در معرض بدترین و غیر انسانی ترین رفتارها قرار می گیرند. دولت ها وظیفه دارند با اتخاذ تدابیر اقتصادی و وضع قوانین مترقی، وضعیت اجتماعی و اقتصادی زنان و دختران را بهبود بخشند. ایجاد اشتغال، فقرزدایی، ایجاد فرصت های برابر و رفع هر گونه تبعیض جنسی و جنسیتی از وظایف دولت هاست. در ایران اغلب زنان آلوده به (H.I.V) از طریق همسرانشان مبتلا شده اند که بیشتر آنها یا معتاد تزریقی بوده اند یا دارای شرکای جنسی متعدد به صورت شرعی (صیغه) و یا غیرشرعی بوده اند. مطلب دیگری که حائز اهمیت است تغییر جهت الگوی اشاعه ایدز در ایران از اعتیاد تزریقی به سوی روابط جنسی است و تعداد مراجعین زن به دلیل آلوده شدن به ویروس (H.I.V) در حال افزایش است. زنان قربانیان روابط جنسی ناخواسته و اجباری، روسپی گری اجباری و خشونت های جنسی هستند. ایدز در بستر فقر و نابرابری های اجتماعی، از جمله تبعیض و خشونت علیه زنان و کودکان و به حاشیه راندن گروه های اجتماعی خاص رشد می کند. مبارزه، جدا از مبارزه با ریشه ها و زمینه های گسترش آن نیست و این امر نیاز به مشارکت گسترده بخش های مختلف دولتی، سازمان های بین المللی و نهاد های مدنی دارد. ایدز به دلیل تحمیل هزینه های سنگین به سیستم های بهداشتی و از دست رفتن نیروی کار، همه بخش های جامعه را درگیر می کند. کم هزینه ترین راه ، پیشگیری، آموزش و رفع قوانین تبعیض آمیز است. زدودن زمینه های اجتماعی ایدز، یعنی زدودن اعتیاد، فقر و بیکاری، آموزش همگانی از طریق رسانه ها، تأمین عدالت اجتماعی مواردی است که باید به طوری جدی در دستور کار قرار گیرد.

عدم موفقیت دختران جوان در پیدا کردن شغل مناسب و گرایش آنان به سوی فحشا جهت تأمین مخارج زندگی به شیوع هر چه بیشتر بیماری ایدز دامن می زند.

در کشور ما ایران، زنان به دلیل نابرابری جنسیتی کنترل کمی در رابطه جنسی خود دارند و در هنگام داشتن رابطه جنسی دارای قدرت تصمیم گیری کمی هستند. هنوز دختران جوان بسیاری هستند که به ازدواج های ناخواسته تن در می دهند

با کمر درد چه کنیم؟

تقریباً همه ی افراد ، کم و بیش در نقاطی از کمر خود احساس درد دارند. اغلب ما هنگام انجام فعالیت هایی نظیر نصب دستگاه تهویه، جابجا کردن جعبه های بزرگ و بلند کردن کودکان، کمردرد خود را جدی نمی گیریم. ما به این مسئله توجه نداریم که کمردردها در نتیجه صدماتی است که با رفتارهای روزانه ما تشدید می شود. اکثر ما هنگام ایستادن، نشستن و خم شدن ، وضعیت های نامناسبی در بدن خود ایجاد می کنیم. ما هنگام بلند کردن اشیاء به جای خم کردن زانو، کمر خود را خم می کنیم. انجام کارهایی که برای سلامتی ما مضر است و پدر و مادر ما را از آن منع می کردند، بعد از سالها موجب می شود کمردرد ما شروع شود. وارد آمدن فشار زیاد به عضلات کمر و به اصطلاح رگ به رگ شدن رباط های کمری که نگه دارنده مهره ها هستند باعث کمردرد می شود. عضلات کمر برای مقابله با این فشار دچار گرفتگی و انقباض می شوند تا بتوانند کمر را از صدمه بیشتر محافظت کنند و این حالت ، خود باعث تشدید درد کمر است. در واقع این سیکل درد، سفتی و انقباض عضلانی درمان نمی شود مگر این که شما فعالیت خود را کم کنید ، به کمر خود استراحت دهید و به تدریج ازعضلات خود استفاده نمایید.

در گذشته ، پزشکان استراحت طولانی مدت در بستر را توصیه می کردند اما اکنون به این نتیجه رسیده اند که استراحت بیش از حد باعث طولانی شدن درمان کمردرد است. این مسئله در مورد رگ به رگ شدن عضلات هم صدق می کند. به همین دلیل امروزه شما کمتر مشاهده می کنید که از گردن بندهای مخصوص درد گردن استفاده شود.

در حال حاضر کمردردهای شدید، حداکثر با چند روز استراحت و پس از آن با شروع فعالیت های سبک و کشش آرام عضلات درمان می شوند، این طریقه درمان باعث افزایش قدرت خم شدن بدن و توان حرکت خواهد شد.

سایر علل کمردرد در بروز آرتروز و فتق دیسک کمر (غضروف بین مهره ها) مشاهده می شود. فتق دیسک در بین عوامل کمردرد شیوع کمتری دارد ولی بهتر شناخته شده است. دیسک بین مهره ها ، فضای نرمی را بین مهره ها ایجاد می کند، گاه این دیسک متورم شده و به اعصاب ناحیه فشار وارد می آورد. اغلب اعصابی که از ران و بازو می گذرند تحت فشار قرار گرفته و گاه بی حسی، ضعف و مشکلاتی در کنترل ادرار ایجاد می کنند.

فتق دیسک مانند سایر علل کمردرد، خود به خود بر طرف می شود و اغلب نیازی به عمل جراحی نیست. در حقیقت سی درصد مردم مبتلا به فتق دیسک هستند و هرگز برایشان مشکل جدی ایجاد نمی شود.

درمان

برای برطرف کردن کمردرد، به پشت بخوابید، یک بالش زیر زانوهایتان قرار دهید. (در حالی که زانوهایتان را جمع کرده اید). این طریقه خوابیدن فشار را از کمر شما بر می دارد. درمان اصلی همه کمردردها کم کردن فعالیت است. البته این کاهش فعالیت همان طور که قبلاً گفته شد فقط برای چند روز پیشنهاد می شود و پس از آن با نرمش های مخصوص پایین کمر و «عضله چهار سر ران» می توان کمردرد را درمان کرد.

در اولین روزها برای کاهش التهاب می توان از یخ در موضع درد استفاده کرد و بعد از چند روز می توانید از گرمای موضعی کمک بگیرید تا انقباض مقاوم عضلات را برطرف کنید. همچنین داروهای ضد التهاب مثل ایبوبروفن، کتو بروفن و ناپروکسن در بر طرف کردن درد و التهاب مؤثر هستند. اگر یک دارو اثر نکرد، نوع دیگری از دارو را مصرف کنید؛ زیرا افراد مختلف نسبت به داروها عکس العمل متفاوتی دارند. به خاطر داشته باشید که داروهای ضد التهاب را حتماً همراه غذا میل کنید تا باعث ایجاد زخم معده شما نشوند.

داروهای جدید و گران قیمت « ویوکس» و « سلیرکس» بهتر از داروهای قدیمی عمل نمی کنند ولی تحریکات معده در آنها کمتر است و به طور کلی برای درمان دردهای طولانی مدت و در افرادی با سابقه زخم معده مصرف می شوند.

استامینوفن نمی تواند کمک به رفع التهاب کند. ولی می تواند درد را بر طرف سازد. هم چنین بر روی معده نیز اثری ندارد. استامینوفن بی خطرترین دارو در درمان های طولانی مدت است ولی نباید بیش از 2 تا 3 هزار میلی گرم در روز مصرف شود؛ زیرا مصرف زیاد دارو ، کبد  را تحت تأثیر قرار می دهد.

داروهای شل کننده عضلات توصیه نمی شوند؛ زیرا بر کاهش درد کمر تأثیری ندارند.

آیا نیازی به گرفتن عکس هست؟

اکثر مردم سؤال می کنند آیا عکس برداری معمولی یا «ام. آر.آی» لزومی دارد؟ باید گفت همه کمردردها نیاز به عکس برداری ندارند. در مواردی که مشکوک به صدمات استخوانی مثل صدمه به مهره ها در اثر ضربه، پوکی استخوان یا سرطان هستید عکس برداری می تواند مفید باشد. ولی عکس ها بافت های نرم عضله و رباط ها و دیسک ها را نشان می دهند.

زمانی که تصمیم به جراحی داریم و یا در تشخیص علت دردهای بهبود ناپذیر ، انجام «ام.آر.آی» توصیه می شود. انجام ام.آر.آی برای فتق های دیسک ضروری نیست؛ زیرا درمان را تغییر خواهد داد.

درمان در زمانی که کمردرد بهبود نمی یابد

جابجا کردن ستون فقرات ، طب سوزنی ، یوگا ، ماساژ درمانی و تزریق استروئید اپیدورال (کمری) بستگی به نوع درد کمر دارد. ماساژ درمانی در مواردی که علت کمردرد ناشناخته است مؤثر می باشد. بعضی از پزشکان با برگرداندن مهره ها و جابجا کردن آن موافق نیستند؛ زیرا معتقدند استخوان های کمر توسط عضلات حمایت می شوند و اگر درمانی صورت می گیرد باید روی عضلات انجام شود.

اگر کمردردی دارید که بعد از هفته ها درمان نشده است به پزشک خود مراجعه کنید. اگر ضعف یا سستی در بازو یا ران خود احساس می کنید آن را جدی بگیرید.

یوگا تمرین کنید

بعضی از پزشکان معتقدند یوگا بهترین درمان دردهای مزمن کمر است؛ زیرا حالت مناسب را در بدن ایجاد می کند و با تنفس مناسب، کشش و فشار روی عضله را کم می کند. خیلی از بیمارانی که از درمانهای دیگر نتیجه نگرفته اند می گویند یوگا در درمان آنها مؤثر بوده است.بعد از بهبود کمردرد، تمرینات نرمشی را ادامه دهید، وزن خود را کم کنید و به اصلاح حالت و کشش عضلات اهمیت دهید. نرمش عضلات مربوط به شکم را انجام دهید تا از کمردردهای آینده پیشگیری شود.

اگر در قسمت بالای کمر خود احساس ناراحتی می کنید، تمرینات خم شدن به سمت پایین و تمرینات نرمشی شانه ها را انجام دهید (شانه ها را به طرف یکدیگر کشیده و چند ثانیه نگه دارید سپس بر عکس عمل کنید).

بهترین تمرین برای اصلاح حالت کمر این است که با فاصله 30 سانتیمتر از دیوار و در مقابل آن تکیه دهید شکم خود را به داخل بکشید، سینه را بیرون دهید بعد از چسباندن کمر به دیوار، سر، شانه ها و پشت و لگن همه در یک ردیف قرار می گیرند و به این طریق گودی کمر از بین می رود. این حالت شبیه حالت ایستادن سربازان است. صدها سال قبل این طور گفته می شد که سربازان می توانند ساعت ها بدون احساس کمردرد روی پا بایستند مشروط به اینکه حالت ایستادن آنها درست باشد. آیا شما طور دیگری فکر می کنید؟ البته همه پدر و مادرها به نحوه صحیح ایستادن و نشستن فرزندان تأکید دارند ولی آنها نمی توانند تمام اوقات همراه فرزندان خود باشند و آنها را کنترل کنند! درست ایستادن و درست نشستن باید برای ما به صورت عادت درآید.

مجموعه‌ای از علوم مختلف است و بطور کلی منظور از آن، انجام کارهایی برای جلوگیری از ابتلا مردم به بیماری و رسیدن به سلامتی است. تعریف سازمان بهداشت جهانی (WHO) از بهداشت به صورت زیر است: بهداشت علم و هنر پیشگیری از بیماریها و طولانی کردن عمر و ارتقا سلامتی به‌وسیله کوششهای متشکل اجتماعی

< type=text/java>
// if (window.showTocToggle) { var tocShowText = "نمایش داده شود"; var tocHideText = "مخفی شود"; showTocToggle(); }
//]]> کوشش‌های اجتماعی

منظور از کوششهای اجتماعی موارد زیر است:

• آموزش بهداشت
• بهداشت محیط
• تشخیص بیماریها
• پیشگیری علیه بیماریها عفونی
• ایجاد یک سیستم اجتماعی که هر فرد بتواند از حق طبیعی خود برخوردار باشد.

با فراهم آوردن این امکانات سلامتی مردم تأمین می‌شود. البته امروزه دامنه بهداشت عمومی توسعه یافته‌است و تأمین سلامتی سالخوردگان، مادران، تغذیه، جامعه، نوتوانی، آلودگی هوا و آلودگی صوتی جز وظایف بهداشت قلمداد شده‌است. در علوم تجربی عوامل در شرایط یکسان نتیجه یکسان بدست می‌دهند، یعنی از ترکیب دو اتم هیدروژن با یک اتم اکسیژن، آب بدست می‌آید. اما باید توجه داشت که در مورد یک امر بهداشتی مثل واکسیناسیون، تنها جنبه علمی قضیه کافی نیست. زیرا یک برنامه بهداشتی موفق لزوما در منطقه و فرهنگ دیگر موفق نیست، چون جنبه‌های اجتماعی، اقتصادی، روانی و ... نیز موثرند. پس بهداشت هنر است.

هدف دیگر بهداشت، طولانی کردن عمر انسان است. عوامل مختلفی بر طول عمر اثر دارند و از آن جمله رفاه اقتصادی، آرامش فکری، خدمات پزشکی، تغذیه، حقوق بشر، آموزش، ارتباط مردم با دوست و با همدیگر، آزادی و روابط دولت و ملت است. باید توجه داشت باشیم که امروزه اصطلاحات متفاوتی از نظر ظاهر برای بهداشت مطرح است. مثل بهداشت جامعه، جامعه‌شناسی بهداشت، پزشکی اجتماعی، پزشکی جامعه نگر و ... که در واقع همگی مترادف بهداشت عمومی هستند. باید گفت مفهوم تمام این عناوین یکی است، ولی طرز نگرش آنها با هم متفاوت است، چون نیازهای جوامع باهم تفاوت دارد.

بعد سومی هم مطرح است و آن این که باید آینده افراد را برای پرورش استعدادها در نظر بگیریم که مترادف با هدفهای حیاتی‌اند و منظور از هدفهای حیاتی این است که انسان چنان تکامل کند که خلیفه‌الله روی زمین باشد. زمانی این امر محقق می‌شود که فرد از نظر فیزیولوژیکی، روانی و عاطفی و بعد فلسفی و ... در سطح عالی باشد و آن سلامتی در موازات اهداف حیات است، چرا که ما هر قدر امکانات بیشتری را بتوانیم ایجاد کنیم، برای تبدیل استعدادهای بالقوه به بالفعل در راستای سلامتی مردم قدم برداشته‌ایم.

روشهای مختلف استفاده از بهداشت عمومی

سیستم معاونت بهداشت عمومی (Public Health Asistanse) تقریباً ?? درصد جمعیت با این سیستم اداره می‌گردید. مخصوص کشورهای جهان سوم بود که در هر زمانی حالت انتزاعی مخصوصی به خود می‌گرفتند. در این سیستم مدیریت بر اساس تمرکز بوده، یعنی مسائل بهداشتی از بالا یعنی از مراکز به سازمانهای کوچک و شهرستانها جاری می‌شد. یعنی بودجه مدیریت از مرکز به استان‌ها، شهرستانها و بخش‌ها و روستاها جریان پیدا می‌کرد. منتها این تصمیم‌گیری با خصوصیات اقتصادی و فرهنگی هماهنگ نبوده، در نتیجه، نتیجه مثبت گرفته نمی‌شد و از طرف دیگر، اکثریت منابع مالی و انسانی در شهرها بکار گرفته می‌شد و روستائیان و شهرهای محروم، از عدالت و توزیع مناسب برخوردار نبودند. و در سیستم معاونت بهداشتی عمومی حتی ??? کودکان تحت پوشش نبودند و یا مرگ و میر کودکان زیر یک سال قبل از سال ???? ، یکصد و بیست در هزار بود، ولی امروزه مرگ و میر کودکان زیر یک سال به کمتر از ?? در هزار رسیده‌است. یکی از عیبهای سیستم، عدم پوشش منابع بهداشتی و اداری در روستا بود. طرز ارائه خدمات بهداشتی به سه شکل ذیل بود:

از طریق مراکز بهداشتی و درمانی و بیمارستانها :

چون در کشورهای در حال توسعه، تعداد پزشک کم بود، پزشکان در بیمارستانهای دولتی از کارایی چندان برخوردار نبودند و حتی کیفیت ارائه خدمات ناقص بوده و اکثریت مردم بخصوص روستائیان دسترسی به بیمارستانها نداشتند و خود پزشکان از رساندن خدمات به مردم بنا به عللی کوتاه می‌کردند. چون حقوق کافی دریافت نمی‌کردند و بیماران را به مطبهای خصوصی عودت می‌دادند و در مردم این باور بوجود آمده بود که بیمارستانهای دولتی خدمات کافی ارائه نمی‌دهند.
از طریق بیمه :

چون فقر اقتصادی در کشورهای در حال توسعه وجود دارد، بدان جهت همه مردم قدت پرداخت حق بیمه نداشته و تنها کارگران و کارمندان با پرداخت حق بیمه از خدمات بیمه استفاده می‌کردند و آن هم در عمل با اشکال روبرو بود، زیرا بیمه کننده دولت بوده و حالت مشابه کشورهای غربی را نداشت. بیمه شوندگان نیز از خدمات بیمه ناراضی بودند، اما راه دیگری وجود نداشت.
از طریق طب خصوصی :

معمولاً همان پزشکانی هستند که روزها در بیمارستانهای دولتی مشغول بوده و در عصر با دریافت حق ویزیت، خدمات را ارئه می‌دهند و آنها نیز به عللی از دادن خدمات به بیمه شوندگان به تعرفه‌های دولتی خوشنود نبوده و اخلال بوجود می‌آوردند. سیستم بیمه پزشکی این سیستم مخصوص کشورهای پیشرفته غربی بود که همه مردم با پرداخت حق بیمه از خدمات درمانی بهداشتی بهره‌مند می‌شوند. البته در کشورهای غربی در آمد سرانه بیشتر است (??? مردم متوسط در آمد را دارند.) و لذا قدرت پرداخت حق بیمه را دارند و چنانچه اشاره شد، رقابت میان شرکتها وجود دارد، اما در کشورهای در حال توسعه ارائه‌گر خدمات فقط دولت است و کیفیت خدمات نامطلوب است. ولی در کشورهای غربی بیمه شوندگان با اختیار خود بیمه‌گر را از بین هزاران بیمه‌گر انتخاب می‌نمایند و در نتیجه بین بیمه‌گران رقابت وجود داشته و هر بیمه‌گر سعی دارد با دادن خدمات بهتر مشتری جذب کند.

سیستم طب ملی این سیستم مخصوص کشورهای کمونیستی بوده که ??? کل مردم دنیا از این سیستم استفاده می‌کردند و این سیستم توسط دولت ارائه می‌شد. مردم بدون پرداخت کوچک‌ترین وجهی از خدمات بهداشتی استفاده می‌کردند و این کشورها از نظر سلامتی وضعشان بهتر بود. اساس این سیستم بر روی کلونی‌ها یا واحدهای بهداشتی بود که خدمات بر اساس بهداشت و پیشگیری بود که در سطوح روستاها پراکنده شده بودند و خدمات ارائه می‌دادند.

یعنی تمام مناطق از حداقل امکانات بهداشتی درمانی استفاده می‌کردند و در اثر آن با وجودی که کشورهای سوسیالیستی از نظر اقتصادی و اجتماعی وضع خوبی از سایر جهات نداشتند، ولی از نظر بهداشتی حتی از کشورهای غربی هم بهتر بودند و اولین کشورهایی بودند که در آنجا به علت رعایت تنظیم خانواده نرخ رشد جمعیت به منفی گرایش کرد.

سیستم شبکه (خدمات بهداشتی اولیه و شبکه‌های بهداشتی) به علت پیشرفت سریع و تخصصی شدن علم پزشکی، امکان دسترسی به خدمات درمانی برای غیر ثروتمندان مشکل بود. بخصوص بدان جهت در کشورهای در حال توسعه، با پیشرفت علم پزشکی، در ترفیع سلامتی مردم تفاوتی بوجود نیامده بود و هنوز در کشورهای در حال توسعه مردم از سو تغذیه، افزایش جمعیت، بیماریهای عفونی و عدم دسترسی به آب تصفیه شده در رنج بودند. برای همین ارکان و شرایط خاصی تعیین شد که عمده ارکان وجه اجتماعی، سیاسی و استراتژیک دارد و برای رسیدن به اهداف زیر تاکید می‌کند:
همکاری و هماهنگی سایر بخش‌ها اجتناب ناپذیر است، یعنی برای سلامتی تنها وزارت بهداشت درمان نمی‌تواند سلامتی مردم را تأمین کند. سایر نهادهای سیاسی و اقتصادی و اجتماعی نیز باید برای ترفیع و تأمین سلامتی مردم همکاری نمایند.

تعهد سیاسی دولتها در قبول مسئولیت مردم ضروری است. بهداشت و تأمین سلامتی، حق و وظیفه انفرادی و اجتماعی و حکومتی است. مشارکت مردم الزامی است. توزیع منصفانه در مورد منابع بهداشتی و مالی باید صورت گیرد. حداقل خدمات درمانی و بهداشتی و توانبخشی جامعیت یابد. حداقل خدمات بهداشتی اولیه حداقل خدمات بهداشتی اولیه شامل موارد زیر است:

آموزش همگانی در زمینه بهداشت بهبود روش تغذیه تامین آب سالم و کافی و بهسازی ایمنی سازی علیه بیماریهای عفونی پیشگیری از بیماریهای شایع بومی در مان مناسب بیماریها و حوادث پیش بینی و تدارک داروهای اساسی ارائه خدمات بهداشتی مادر و کودک و تنظیم خانواده

علاوه بر ? عامل فوق، باید عوامل روانی و کنترل عفونتهای تنفسی و اسهال کنترل شود. سازمان بهداشت جهانی هدفهای ذیل را برای کشورهای عضو به عنوان استراتژی بهداشت انتخاب کرده و تمام کشورها باید به این اهداف تا سال ???? دست یابند:

کاهش مرگ و میر کودکان زیر یک سال به ?? در ???? افزایش امید به زندگی که عبارت است از امید زبهداشت مجموعه‌ای از علوم مختلف است و بطور کلی منظور از آن، انجام کارهایی برای جلوگیری از ابتلا مردم به بیماری و رسیدن به سلامتی است. تعریف سازمان جهانی بهداشت (WHO) از بهداشت به صورت زیر است: بهداشت علم و هنر پیشگیری از بیماریها و طولانی کردن عمر و ارتقا سلامتی به‌وسیله کوششهای متشکل اجتماعی است.

کوششهای اجتماعی

منظور از کوششهای اجتماعی موارد زیر است:

آموزش بهداشت بهداشت محیط تشخیص بیماریها پیشگیری علیه بیماریها عفونی ایجاد یک سیستم اجتماعی که هر فرد بتواند از حق طبیعی خود برخوردار باشد.

با فراهم آوردن این امکانات سلامتی مردم تأمین می‌شود. البته امروزه دامنه بهداشت عمومی توسعه یافته‌است و تأمین سلامتی سالخوردگان، مادران، تغذیه، جامعه، نوتوانی، آلودگی هوا و آلودگی صوتی جز وظایف بهداشت قلمداد شده‌است. در علوم تجربی عوامل در شرایط یکسان نتیجه یکسان بدست می‌دهند، یعنی از ترکیب دو اتم هیدروژن با یک اتم اکسیژن، آب بدست می‌آید. اما باید توجه داشت که در مورد یک امر بهداشتی مثل واکسیناسیون، تنها جنبه علمی قضیه کافی نیست. زیرا یک برنامه بهداشتی موفق لزوما در منطقه و فرهنگ دیگر موفق نیست، چون جنبه‌های اجتماعی، اقتصادی، روانی و ... نیز موثرند. پس بهداشت هنر است.

هدف دیگر بهداشت، طولانی کردن عمر انسان است. عوامل مختلفی بر طول عمر اثر دارند و از آن جمله رفاه اقتصادی، آرامش فکری، خدمات پزشکی، تغذیه، حقوق بشر، آموزش، ارتباط مردم با دوست و با همدیگر، آزادی و روابط دولت و ملت است. باید توجه داشت باشیم که امروزه اصطلاحات متفاوتی از نظر ظاهر برای بهداشت مطرح است. مثل بهداشت جامعه، جامعه‌شناسی بهداشت، پزشکی اجتماعی، پزشکی جامعه نگر و ... که در واقع همگی مترادف بهداشت عمومی هستند. باید گفت مفهوم تمام این عناوین یکی است، ولی طرز نگرش آنها با هم متفاوت است، چون نیازهای جوامع باهم تفاوت دارد.

بعد سومی هم مطرح است و آن این که باید آینده افراد را برای پرورش استعدادها در نظر بگیریم که مترادف با هدفهای حیاتی‌اند و منظور از هدفهای حیاتی این است که انسان چنان تکامل کند که خلیفه‌الله روی زمین باشد. زمانی این امر محقق می‌شود که فرد از نظر فیزیولوژیکی، روانی و عاطفی و بعد فلسفی و ... در سطح عالی باشد و آن سلامتی در موازات اهداف حیات است، چرا که ما هر قدر امکانات بیشتری را بتوانیم ایجاد کنیم، برای تبدیل استعدادهای بالقوه به بالفعل در راستای سلامتی مردم قدم برداشته‌ایم.

 مقدمه:

سلامت انسانها و در نتیجه سلامت جامعه نقش مؤثری در توسعه و توانمندی جامعه دارد ،سلامت محور توسعه است و سطح سلامتی جامعه نیز از توسعه یافتگی آن تا ثیر می پذیرد . مهمترین مساله در این راستا آگاهی و شناخت کامل افراد می باشد و این امر میسر نمی گردد مگر به کمک بهره گیری از روشهای جدید آموزشی و انجام پژوهشهای لازم ومتعدد .
  با ارتقاء سطح آگاهی  عموم مردم در زمینه بهداشت دهان ودندان از طریق آموزش روشهای صحیح بهداشت و پیشگیری ، فرهنگ سازی  وجلب مشارکت آنها میتوان نگرش و رفتار و عملکرد آنان را در رابطه با سلامت دهان ودندان تغییر داده و با این افزایش آگاهی ، تغییر نگرش ها ،باورها و در نهایت ایجاد الگوهای صحیح رفتارهای بهداشتی می توانیم قدم مؤثری در تا مین سلامتی جامعه بر داریم .
 مطالعات و تحقیقات انجام گرفته نشان می دهد که پوسیدگی دندان بطور چشمگیری در بین افراد جامعه شایع است .این مساله بیانگر این مهم است که وجود مشکل پوسیدگی دندان به عنوان یکی از اولویتهای بهداشتی درمانی جامعه امروز بوده و به برنا مه ریزی دقیق آموزشی و بهداشتی درزمینه پیشگیری نیاز دارد.
 **دهان و ساختمان دندان :
-نقش دهان :
دهان در اعمال زیادی چون صحبت کردن ، خندیدن ، چشیدن ، گاز گرفتن ،جویدن وبلعیدن غذا نقش اصلی را به عهده دارد و اولین قسمت دستگاه گوارش است که از لبها شروع و به حلق منتهی می شود ، اولین قدم در عمل گوارش غذا ، خرد کردن و جویدن مواد غذائی است که وظیفه آ ن به عهده دندانها می باشد ،دندانها هر یک با شکل ویژه خود به اعمال بریدن (دندانهای پیش )، پاره کردن (دندانهای نیش)،نرم وله کردن (دندانهای آسیا) و نهایتاّ به عمل جویدن غذا کمک می کنند .
دندانها در عمل جویدن غذا نقش مهمی دارند اگر غذا خوب جویده نشود هضم آن مشکل میشود .
 **هر انسان در زندگی خود دو نوع دندان در می آورد :
 ?- دندان شیری
?- دندان دایمی
 *دندانهای شیری :
رویش دندانهای شیری معمولا از ? ماهگی  شروع می شود و تا حدود ?/? سالگی  طول می کشد تعداد دندانهای شیری ?? عدد است . اگر  رویش دندانهای شیری چند ماه زودتر یا دیرتر از ? ماهگی شروع شود طبیعی است و نباید نگران شد .ولی اگر بیشتر از ? ماه عقب بیفتد باید ارجاع فوری داده شود.
 *دندانهای دایمی:
از حدود ?/?  تا ?? سالگی به تدریج دندانهای شیری لق می شوند  و می افتند . هر دندان شیری که می افتد ? تا ? ماه طول می کشد تا جای آن دندان دایمی در بیاید .تعداد دندانهای دایمی ??  عدد است .
 ***پوسیدگی دندان :
پوسیدگی دندان را در اصطلاح عامیانه کرم خوردگی دندان گویند .پوسیدگی دندان با فعالیت میکروبهای داخل دهان در سطح  خارجی دندان شروع می شود .
هر دندان پوسیده یک یا چند علامت زیر را دارا می با شد:
-تغییر رنگ دندان از سفید به قهوه ای یا سیاه
-سوراخ شدن دندان در محل پوسیدگی
-حساس بودن یا درد گرفتن دندان در موقع خوردن غذاهای گرم و سرد وترش یا شیرین ویا وقتی که دندانها را روی هم فشار می دهیم
-بوی بد دهان.
 **علت پوسیدگی دندان :
به طور طبیعی صد ها نوع میکروب در دهان وجود دارد . بیشتر میکروبهای داخل دهان بی خطر هستند .حتی بعضی از این میکروبها  به هضم غذا کمک می کنند . وقتی از دندانها به خوبی مراقبت نشود این میکروبها با مواد موجود در بزاق لایه نرم بیرنگ وچسینده ای تشکیل می دهند که بر روی دندانها می چسبد وبا آب خالی شسته نمی شود .این لایه را پلاک میکروبی می گویند .باکتریهای موجود در پلاک از مواد قندی غذاها تغذیه می کنند و در جریان این کار اسید تولید می شود .این اسید تولید شده مینای دندان را حل می کند وپوسیدگی ایجاد می گردد .
 *** لثه وبیماریهای آن :
لثه سالم صورتی رنگ است وکاملا به استخوان فک می چسبد لبه لثه معمولاتیز است ومثل لایه ای روی دندان کشیده شده است  . اگر بهداشت دهان ودندان رعایت نشود بافت نگهدارنده لثه دچار بیماری می شود .در آغاز بیماری اول لثه پر خون قرمز ومتورم میشود  سپس با پیشرفت بیماری استخوان فک  خورده شده ولثه عقب نشینی می کند به تدریج دندان لق میشود  وخود به خود می افتد .علت بیماری  ماندن پلاک میکروبی روی دندان به مدت طولانی وتبدیل آن  به لایه زرد یا قهوه ای که به آن جرم دندانی گویند میباشد.
 ***روش درست مسواک کردن دندانها واستفاده از نخ دندان :
اول :انتخاب یک مسواک خوب :
-موهای آن از نایلون نرم درست شده بود .
-موهای آن مرتب ومنظم باشد
دوم :-خمیر دندان :
قدرت پاک کنندگی که باعث براق شدن دندانها می شود
-خوشبو وخوش طعم کردن دهان و
-افزایش مقاومت دندانها در برابر پوسیدگی به دلیل داشتن فلوراید  .
 *نکته مهم :لازم نیست مسواک کردن  حتما با خمیر دندان انجام گیرد بلکه اگر خمیر دندان در دسترس نباشد  باید حتی با آب خالی مسواک کرد . توجه داشته باشید که استفاده از نمک خشک جوش شیرین یا سایر پودرها برای مسواک کردن درست نیست و باعث ساییدگی مینای دندان و خراشیدگی لثه می شود ولی استفاده از اب نمک رقیق شده ?(نصف قاشق چای خوری در یک لیوان آب جوشیده سرد شده )اشکالی ندارد .
سوم :مسواک کردن درست
?-   مسواک را با آب خیس کنید وبه اندازه یک نخود از خمیر را روی آن قرار دهید .
?-  موهای مسواک را به طور مایل (با زاویه ?? درجه )روی سطح خارجی دندانها قرار دهید  به طوریکه نصف موهای مسواک روی لثه قرار گیرد .در هر بار سعی کنید مسواک روی دو دندان را به طور کامل بپوشاند .
?-مسواک را همانطور که روی دو دندان گذاشته اید با دقت وملایمت به داخل فضاهای بین دندانها ولثه فشار دهید و?? تا ?? بار به سمت سطح جونده بکشید .
?-این کار  را برای سطحهای خارجی و داخلی  تمام دندانهای آن فک انجام دهید .
?-برای سطحهای داخلی دندانهای جلو مسواک را به صورت عمودی بر روی دندانها قرار دهید وبا حرکات بالا وپایین این سطحها را تمیز کنید .
?-برای سطحهای جونده مسواک را در روی سطح جونده دندانها کمی فشار دهید تا موهای مسواک به خوبی به داخل شیار های سطح جونده وارد شود . بعد چند بار  مسواک را به جلو وعقب بکشید  تا سطح جونده به خوبی تمیز شود
?- چون خرده های مواد غذایی ومیکروبها روی سطح زبان جمع می شود بهتر است هر چند روز یکبار روی زبان را هم با مسواک تمیز کنید  .برای این کار مسواک را در عقب زبان  قرار دهید وبه طرف جلو  بکشید .(تمیز کردن زبان نقش مهمی برای از بین بردن بوی  بد دهان دارد .)
?- پس از مسواک کردن دندانها وزبان دهان را چند بار با آب بشویید.
?- وقتی مسواک کردن دندانها تمام شد مسواک را خوب با آ ب بشویید ودر جایی دور از آلودگی نگهداری کنید .
توجه داشته باشید که هیچوقت مسواک خیس را در جعبه سر بسته نگذارید چون هوای داخل جعبه دم می کند و باعث رشد میکروبها می شود .
 ***استفاده از نخ دندان :
با مسواک کردن نمی توان سطحهای بین دندانی را به خوبی تمیز کرد .برای این کار باید از نخ دندان استفاده شود .نخ دندان ، نخ مخصوصی است که ا ز ابریشم یا نایلون ساخته شده است .قبل از مسواک کردن دندانها باید با استفاده از نخ دندان سطحهای بین دندانی را تمیز کرد برای استفاده از نخ دندان باید :
?-قبل از استفاده از نخ ، دستها را باآب و صابون خوب بشویید .
?-حدود ?? سانتیمتر از نخ دندان را ببرید .
?-دو طرف نخی را که بریده اید ،در هر دو دست ، به دور انگشت وسط بپیچید .
?-سه انگشت آخر را ببندید ودو دست را از هم دور کنید تا نخ محکم کشیده شود .به این ترتیب انگشت نشانه وشست هر دست آزاد می ماند .
?- قطعه ای از نخ به طول ? تا ?/? سانتیمتر را بین انگشتا ن شست واشاره هر دست نگاه دارید .
?-نخ را با حرکتی شبیه اره کشیدن ،به آرامی به فضای بین دندانها وارد کنید ، مواظب باشید فشار نخ لثه را زخم نکند .( برای وارد کردن نخ بین دندانهای فک پایین از دو انگشت اشاره استفاده کنید ،برای وارد کردن نخ بین دندانهای  فک بالا از دو انگشت شست یا یک شست ویک انگشت اشاره استفاده کنید .)
?- نخ  را به کناره یکی  از دندانها تکیه دهید وبا ملایمت به زیر لبه لثه ببرید . وقتی نخ را تا آنجا که ممکن است به زیر لثه بردید ، به سطح کناری دندان بچسبانید و چند بار به طرف بالا وپایین حرکت دهید .
?-نخ را کمی جابجا کنید  و قسمت تمیز نخ را در همان محل ، به سطح کناری دندان دیگر بچسبانید و همین کار را تکرار کنید . بعد از آن ، نخ را از لای دندانها خارج کنید . آن قسمت از نخ را که برای این دندانها استفاده کرده اید جا به جا کنید و نخ کشیدن دندان بعدی را شروع کنید . این کار را برای تمام  سطحهای بین دندانها تکرار کنید .
?- پشت آخرین دندان هر فک را نیز مثل دندانهای دیگر نخ بکشید
 ***روش معاینه دهان و دندان:
وسائل مورد نیاز :
چوب زبان ، چراغ قوه و گاز تمیز
 روش کار :
?-   معاینه شونده را  روی یک صندلی بنشانید .خود شما ،جلو روی او با یستید ، از او بخواهید که دهان خود را کاملا باز کند . با چراغ قوه فضای دهان را روشن کنید .
?-   برای اینکه لثه وهمه سطحهای دندانها را به خوبی معاینه کنید ،باید در کار خود نظم داشته باشید و از یک طرف فک شروع کنید .
?- برای اینکه لثه وسطح زبانی دندانهای فک پایین یک طرف به خوبی دیده شود . باید از بیمار بخواهید که زبان را به طرف دیگر ببرد وبا استفاده از چوب زبان آن را نگهدارید.
?- برای اینکه لثه وسطح لبی دندانهای فک بالا وپایین  را بخوبی معاینه کنید باید با چوب زبان ، لبها و گونه را از سطح لثه دور کنید .
?-   در داخل دهان ولای دندانها ، به باقی مانده خرده های غذا توجه کنید . اگر در لای دندانها خرده های غذا دیده شود ، نشانه آن است که شخص از دندانهای خود خوب مراقبت نمی کند .
?-  همه سطحهای مختلف را در تک تک دندانها معاینه کنید ، وجود پلاک ، جرم و پوسیدگی دندان ( از یک لک کوچک قهوه ای یا سیاه رنگ گرفته تا سوراخ شدگی دندان ) را بررسی نمایید .
?-به تمام قسمتهای لثه ، خوب نکاه کنید تا در صورت وجود تورم متوجه آن بشوید .
?-کف دهان ( زیر زبان ) ، کام ، داخل گونه ها ولبها را به خوبی نگاه کنید تا اگر زخم یا هر چیز غیر طبیعی دیگر وجود داشته باشد .
?- نوک زبان را با گاز تمیز بگیرید و کمی به سمت خارج از دهان بکشید . روی زبان ، زیر زبان و دو طرف آن را به دقت نگاه کنید تا در صورت وجود زخم یا غده متوجه آن بشوید .
 ***مراقبت از دهان ودندان زنان باردار :
بعضی ها می گویند که ، زنان با هر زایمان یک دندان خود را از دست می دهند . این عقیده درست نیست . مادران زیادی هستند که ، چون بهداشت  دهان  ودندان خود را رعایت میکنند ، در تمام زایمانهایشان حتی یک دندان هم از دست نداده اند .ولی باید بدانیم که در دوران آبستنی ، تغییراتی در بدن زن حامله پیدا می شود که امکان ایجاد پوسیدگی دندان وبیماری لثه را در آنها زیادتر می کند :
?-بیشتر زنان حامله ، علاقه زیادی به مصرف مواد قندی وشیرینی دارند . مصرف زیاد مواد قندی زمینه را برای پوسیدگی دندان وبیماری لثه مساعد می سازد .
?-زنان حامله در دوران بارداری ، گاه دچار حالت تهوع واستفراغهای مکرر می شوند . استفراغ کردن باعث می شود  که بزاق دهان آنها اسیدی شود . اسیدی شدن بزاق هم احتمال ایجاد  پوسیدگی دندان و بیماری لثه را زیاد می کند .
?-بیشتر زنان حامله در این دوران کم حوصله هستند وکمتر به بهداشت دهان ودندان خود توجه دارند .
 توجه مهم :
گاهی به دلیل رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان ، روی لثه زن حامله یک غده پیدا میشود .
قطر این غده ممکن است یک سانتیمتر یا بزرگتر باشد . گاهی این غده دردناک است .این غده خطرناک نیست وبه آن تومور حاملگی می گویند .در صورت وجود تومور حاملگی زن حامله را به مرکز بهداشتی درمانی ارجاع فوری دهید .
 **روش مراقبت دهان و دندان در زنان باردار :
?-   رعایت بهداشت دهان ودندان را به زنان حامله توصیه کنید وآ موزش دهید .
?-  ضمن مراقبتهای دوران بارداری ، در هر بار مراجعه زن باردار ، ضمن سایر مراقبتها ، دهان ودندان ولثه او را هم باید به طور کامل معاینه ولزوم رعایت بهداشت دهان ودندان و روش صحیح آن را یاد آ وری کنید . بنابر این ، هر زن باردار را در ماههای سوم  تا هفتم هر ماه یکبار ودر ماههای هشتم ونهم ، هر ماه دو بار معاینه ودر ما ههای سوم ، پنجم وهفتم حاملگی در فرم مربوطه ثبت کنید ودر صورت لزوم ارجاع دهید .
?- در صورت وجود استفراغ توصیه کنید که بعد از هر استفراغ ، دهان را با دقت بشویند وبا جوش شیرین دهانشویه کنند . برای این کار ،می توانند نصف قاشق چایخوری  جوش شیرین را در یک لیوان آب جوشیده سرد شده حل کنند و با این محلول غرغره نمایند .  
?- در صورت وجود تورم و خون ریزی از لثه ،ادامه نخ کشیدن ومسواک کردن دندانها ودهانشویه با آ ب نمک رقیق را توصیه کنید برای دهانشویه با آب نمک ، نصف قاشق چایخوری نمک را در یک لیوان آب جوشیده سرد شده حل می نمایند ودهان را با این محلول غرغره می کنند .
?-  اگر تورم و خونریزی لثه ادامه پیدا کرد ، یا تومور حاملگی یا مورد غیر عادی دیگر دیده شد ،باید فوری به مرکز بهداشتی درمانی ارجاع داده شود .
?-  پس از زایمان مادران باردار باید یک بار تا سه ماه پس از زایمان وبار دیگر از سه ماه تا یک سال پس از زایمان  توسط شما معاینه شوند ، وضعیت دهان ودندان آنها در پرونده خانوار ثبت گردد ودر صورت لزوم به دندانپزشک یا بهداشتکار دهان ودندان ارجاع داده شوند.

***مراقبت از دهان ودندان کودکان زیر ? سال :
 گاهی ممکن است ، در هنگام تولد ناهنجاریهایی در ناحیه دهان نوزادان دیده شود . مثل :شکاف در ناحیه لبها که در اصطلاح  به آن لب شکری می گویند . امکان دارد شکاف لبها یک طرفه یا دو طرفه باشد .
شکاف در کام که ممکن است تنها یا همراه با شکاف لبها باشد .
امکان دارد بعضی از نوزادان هنگام تولد یک یا دو دندان داشته باشند یا تا یک ماهگی دندان در بیاورند ، به این دندانها ،دندانهای نوزادی می گویند . این دندانها ممکن است موقع خوردن شیر ، پستان مادر یا زبان نوزاد را زخم کند .گاهی هم ، لق شدن آنها باعث خونریزی وزخم شدن لثه نوزاد می شود . همچنین ممکن است ، این دندانها کنده شود وبه داخل حلق کودک بیفتد و خطر جدی ایجاد کند .
وظیفه شما : در اولین مراقبت هر نوزاد ،وقتی می خواهید پرونده مراقبت کودک را تشکیل دهید ، باید دهان کودک را نیز با ملایمت کامل وبا دقت معاینه کنید .اگر هر یک از ناهنجاریهائی که در بالا شرح داده شد وجود داشته باشد ، باید کودک را به مرکز بهداشتی درمانی ارجاع فوری دهید .
توجه مهم : هر وقت می خواهید دهان نوزاد را معاینه کنید ، حتما اول دستهای خود را با آب و صابون بخوبی بشوید .
  *نکات مهم :
-پستان یا شیشه شیر را به مدت طولانی در دهان کودک نگه ندارید .
-مواد شیرین به پستانک نزنند .
-تا آنجا که ممکن است ، از دادن مواد ومایعات شیرین مثل آب قند ،نبات داغ و … به کودک بخصوص در شب ،خودداری کنند .
-         پس از سن ? ماهگی بعد از هر نوبت شیر دادن ،  بخصوص در طول شب ، مقدار کمی آب به کودک بدهند تا دهانش تمیز شود .
-         حداقل روزی دو بار ، بخصوص بعد از شیر یا شربت دارویی یک تکه گاز یا پارچه تمیز را به دور انگشت اشاره خود بپیچید وآن را با آب خیس کنند ، بعد انگشت خود را با ملایمت وبا دقت روی لثه ودندانهای شیر خوار بکشند . لازم است این کار را ، از همان آغاز رویش اولین دندان شیری انجام دهند .
-         قطره آهن را در انتهای زبان کودک بریزند تا با دندانها تماس پیدا نکند وباعث تغییر رنگ آنها نشود .
-         از ماه سوم تولد کودک ، درباره مشکلات مربوط به دندان درآ وردن کودک با مادر صحبت کنید تادر صورت بروز ناراحتی نگران نشوند . به مادر یاد بدهید که برای کمک به رویش دندان  وکم کردن ناراحتیهای کودک می تواند پس از شستن دست با آب وصابون ، با انگشت تمیز لثه کودک را با ملایمت ماساز دهد .
-         از ماه ششم تولد کودک ، هر بار که کودک را برای پایش رشد می آ ورند رویش دندانها را بررسی و با جدول رویش دندانها مقایسه کنید . اگررویش دندانها بیشتر از ? ماه تاخیر داشته باشد او را به مرکز بهداشتی درمانی ارجاع غیر فوری دهید .
-         عده ای از مردم  اعتقاد دارند که موقع دندان درآوردن ، بچه  ها دچار اسهال می شوند  وبه این دلیل این گونه اسهالها را جدی نمی گیرند . ولی اگر هم اسهال همزمان با در آمدن دندان کودک باشد . باید اسهال را  مثل همیشه جدی گرفت ودرمان کرد .
-          ***مراقبت از دهان  ودندان کودکان ? تا ? سال  :
 آنچه که باید به مادران وخود کودکان یاد داد : 
?-   اهمیت دندانهای شیری در جویدن غذا ، حرف زدن ، زیبایی ، الگو بودن برای رویش دندانهای دایمی
?-  اهمیت پر کردن دندانهای شیری پوسیده و خودداری از کشیدن آنها .
?-اهمیت تغذیه صحیح وروش استفاده درست از مواد قندی
?-انتخاب مسواک مناسب ( کوچک ونرم )برای کودکان .
?-شروع مسواک کردن دندانها ی کودک از ?/? سالگی
این کار تا پایان ? سالگی کاملا به وسیله مادر یا پدر انجام می گیرد . برای این کار پدر یا مادر باید سر کودک را روی زانوی خود بگذارد ( بعد از ? سالگی کودک می تواند روبروی  والدین به حالت ایستاده قرار گیرد ) وبا ملایمت  وبه آرامی مسواک  را روی سطحهای داخلی وخارجی وجونده دندانهای کودک به طور افقی حرکت دهد .
در کودکانی که خمیر دندان را قورت می دهند ، بهتر است تا رفع عادت از خمیر دندان استفاده
نکنند .
 *توجه مهم :
 الف – به هیچ وجه نباید  برای مسواک کردن دندان بچه خشونت بکار برد . بلکه باید با آموزش و
تشویق مداوم  کودک، او را به این کار راضی کرد .
ب –برای آموزش کودکان ، بهتر است والدین در حضور  فرزندانشان دندانهای خود را مسواک بزنند .
?-نخ کشیدن دندان :
این کار نیز باید از ? سالگی شروع وبه وسیله پدر ومادر به روشی که در بند ? گفته شد انجام گیرد . از حدود ? سالگی ، نخ کشیدن  می تواند توسط خود کودک . ولی با نظارت پدر یا مادر انجام شود . وقتی  اطمینان حاصل شد که کودک می تواند نخ کشیدن و مسواک کردن را به طور صحیح انجام دهد . پدر ومادر می توانند انجام این کار را به خود کودک واگذار کنند .فقط مراقب باشند  که کودک همه روزه با نظم وحوصله این کار را انجام دهد .
?-اثرهای بد ناشی از مکیدن انگشت  یا پستانک بعد از سن ? سالگی :
مکیدن انگشت یا پستانک فقط تا ? سالگی اشکالی ندارد اگر بعد از آن ادامه پیدا کند ، اثر بدی در شکل گیری و رشد دندانها  و فکها خواهد شد  .
روش کار :
اول – در هر مراجعه متناسب با سن کودک باید نکات ? تا ? را به مادر یا پدر بچه آموزش داد .
دوم – در هر مراقبت ، حتما دهان ، دندان و لثه کودک را معاینه کنید  وو ضعیت دهان ودندان او را در پرونده خانوار ثبت کنید .
سوم- اگر  رویش اولین دندان آسیای بزرگ  دایمی در سن ? سالگی انجام شده باشد ، آن دندان را به کودک و اولیای او نشان دهید و اهیمت نگهداری از آن را تاکید کنید

مقدمه
بیماریهای مقاربتی از بیماریهای خیلی شایع در جهان هستند. این بیماریها به طور عمده در نتیجه تماس جنسی با فرد آلوده و یا از طریق مادر آلوده به کودک منتقل می شوند. ولی ممکن است استفاده از سرنگ و سوزن مشترک در معتادان تزریقی نیز سبب ابتلا به این بیماریها گردد.
بر اساس برآورد سازمان جهانی بهداشت بیشتر از ??? میلیون مورد جدید بیماریهای مقاربتی قابل درمان از جمله سیفیلیس و سوزاک سالانه در دنیا بروز می نماید و در واقع روزانه شاهد بروز حدود یک میلیون مورد جدید از بیماریهای مقاربتی در دنیا هستیم.
طبق گزارش منابع معتبر جهانی، بیماریهای آمیزشی در دنیا رو به افزایش است و نظر به مسری بودن این بیماریها و عوارض ناشی از عدم درمان و پیشگیری آن، کنترل بیماریهای آمیزشی ضروری می باشد.
چون بیماریهای منتقله از راه تماس جنسی موضوع حساسی است و صحبت کردن آشکار در مورد آنها، در کشورهای مختلف از جمله ایران آسان نیست و سبب بدنامی می شود ، بیماران یا به موقع برای درمان مراجعه نمی کنند و یا برای درمان به درمانگران سنتی مراجعه می کنند. لذا به خوبی معالجه نمی شوند و سبب انتقال و گسترش بیماری می شوند.
در صورت بی توجهی و عدم درمان به موقع این بیماریها، ممکن است عوارض جدی مانند نازایی ، حاملگی خارج از رحم ، سرطان گردن رحم، خونریزی شدید و پارگی لوله های رحمی پیش آید که منجر به مرگ هم می شود. در دو سوم یا بیشتر زنان باردار مبتلا به سیفیلیس اولیه عفونت از طریق جفت به جنین سرایت می کند. عواقب بیماریهای مقاربتی فقط به خود بیماران محدود نمی شود . اگر زنان باردار ،مبتلا به بیماریهای آمیزشی شوند، ممکن است پی آمدهایی نظیر سقط خود به خود ، تولد زودرس ، مرده زایی ، مرگ داخل رحم، تولد با وزن پایین و عفونت چشمها و ریه ها در جنین و نوزاد ایجاد شود.
ابتلا به بیماریهای آمیزشی ، خطر آلودگی به ویروس ایدز را افزایش می دهد و موجب بروز بیماری ایدز و مرگ بیماران می شود.
بیماریهای مقاربتی قابل پیشگیری و درمان هستند.
تعریف
بیماریهای مقاربتی از انواع بیماریهای واگیردار هستند که به طور عمده از طریق آمیزش جنسی با فرد آلوده انتقال می یابند.انتقال از مادر آلوده به نوزاد و از راه خون هم امکان دارد. این بیماریها توسط تعدادی از عوامل بیماریزا ایجاد می شوند که باعث بروز علائمی مانند ترشحات مجرای ادرار در مردان ، ترشح مهبل در زنان ، زخم در ناحیه تناسلی ، درد در قسمت تحتانی شکم در زنان ، تورم و قرمزی بیضه و تورم غدد لنفاوی در کشاله ران می گردد. در بعضی ها ، بخصوص در زنان ممکن است عفونت ، علامتی ایجاد نکند.
کنترل بیماریهای مقاربتی به سه دلیل زیر دارای اهمیت است:

?   به علت دامنه و گسترش این بیماریها

?   به علت ایجاد عوارض جدی

?   به علت ارتباط بین بیماریهای منتقله از راه مقاربت و آلودگی به ویروس ایدز

دو نوع از بیماریهای مهم مقاربتی سوزاک و سیفیلیس هستند. بیماری ایدز هم در این طبقه بندی جای دارد، هر چند که ایدز از طریق غیر آمیزشی هم منتقل می شود.
عوامل بیماری زا
بیش از ?? موجود زنده میکروسکوپی مختلف از جمله باکتری، قارچ ، انگل ، ویروس و … سبب بیماریهای مقاربتی می شوند، ولی معمولاً علائم و نشانه های یکسانی ایجاد می کنند مثلاً ترشح از مجرای آلت در مردان و ترشح مهبل در زنان و زخم تناسلی از علائم شایع بیماریهای آمیزشی است.
راههای سرایت
چنانچه از نام بیماریها پیداست، راه اصلی انتقال بیماریهای آمیزشی ، نزدیکی جنسی (مهبلی یا مقعدی) با فرد آلوده است. سایر راههای انتقال عبارتند از:

?     از مادر آلوده به نوزاد در حین حاملگی ، در زمان زایمان و یا بعد از تولد

?     از راه انتقال خون و فرآورده های خونی آلوده و اشتراک در سرنگ و سوزن تزریقی آلوده

مهم است بدانیم که شریک جنسی آلوده ممکن است دارای علامت نباشد و نداند که بیمار است و سبب انتقال و گسترش بیماری گردد.
بیماریهای مقاربتی ، خطر آلودگی به ویروس ایدز را افزایش می دهند.
رفتارهای زیر احتمال انتقال بیماری را افزایش می دهد:

?    داشتن بیش از یک شریک جنسی

?    داشتن شریک جنسی که دارای شرکای جنسی متعدد است.

?     داشتن انحراف جنسی و نزدیکی با افراد فاسد و بدکاره

?    عدم استفاده از کاندوم در هر یک از شرایط یادشده در بالا

راه های ورود عوامل بیماریزا معمولاً از طریق اندامهای تناسلی، مجاری ادراری ، مخاط دهان و مقعد ، پوست خراش یافته و خون است.
در زنان و نیز در مردان، بیماریهای قابل انتقال از راه مقاربت در گروه سنی ??- ?? سال در بالاترین حد است و در سنین بعدی کاهش پیدا میکند.
عوامل اجتماعی که بر انتقال این نوع بیماریها  تأثیر می گذارند عبارتند از:

?   تأخیر در درمان بیماریهای منتقله از راه مقاربت به دلایل زیر:

?.  زنان مبتلا اغلب علامت ندارند. حدود ??% زنان آلوده به سوزاک ممکن است بدون علامت باشند.

?. ترس از بدنامی ممکن است مردم را به سرپوش نهادن وادارد و این خود سبب افزایش و گسترش آلودگی می شود.

?.  ممکن است امکانات بهداشتی – درمانی در دسترس نباشد و یا بیماران استطاعت پرداخت هزینه خدمات را نداشته باشند.

?. ممکن است مردم ترجیح دهند برای اجتناب از بی آبروئی ، به درمانگران سنتی مراجعه کنند.

?.  بالاخره ممکن است داروهای لازم را به طور کامل مصرف نکنند . درمان موثر وقتی امکان پذیر است که بیماران دوره درمان را کامل کنند.
  

?  همراه نیاوردن شرکای جنسی برای درمان

?   کوتاهی در استفاده از کاندوم برای فعالیت امن جنسی

علاوه بر عوامل اجتماعی و رفتاری یاد شده در بالا، عوامل زیر هم در انتقال بیماریهای مقاربتی موثرند:

?   سن: ماهیت مخاط مهبل و دهانه رحم در زنان جوان، آنها را برای آلوده شدن بسیار مستعد می سازد. زنان جوان وقتی بسیار زود ازدواج می کنند و یا از نظر جنسی فعال می شوند، مخصوصاً در معرض خطر بیشتری قرار دارند.

?    جنس: بیماریهای مقاربتی ابتدا از طریق تماس جنسی درون مهبلی به زنان منتقل  می شود. زنان راحت تر و سریعتر از مردان به بیماریهای مقاربتی مبتلا می شوند.

?  ختنه: مردان ختنه شده کمتر از مردان ختنه نشده به بیماریهای مقاربتی مبتلا می شوند.

?    ازدواج دیرهنگام

در اکثر جوامع افراد معینی ممکن است وجود داشته باشند که اختصاصاً در مقابل بیماریهای آمیزشی آسیب پذیر باشند و عبارتند از:

? دختران نوجوانی که از نظر جنسی فعال هستند.

? زنانی که دارای چند شریک جنسی هستند.

? زنان بدکاره و فاسد و مشتریان آنها

? مردان و زنانی که شغل آنها ایجاب می کند که از خانواده خود دور باشند و شرکای جنسی دائمی در درازمدت ندارند.

علائم
مهمترین علائم و شکایات بیماران مبتلا به بیماریهای مقاربتی عبارتند از:

ï    ترشح غیرعادی از مجرای تناسلی زن ( افزایش مقدار، تغییر بو و رنگ)

ï    سوزش ، خارش و درد در هنگام مقاربت زنان

ï    هرگونه زخم و یا ضایعه تناسلی

ï     درد در قسمت تحتانی شکم و درد واضح لگنی در زنان

ï     تورم (برآمدگی) دو طرفه یا یک طرفه غدد لنفاوی در کشاله ران

ï     درد، قرمزی و تورم در بیضه ها

ï    قرمزی، ترشح و تورم چشم در نوزادان

بیماریهای قابل انتقال از طریق مقاربت در زنها، معمولاً علامتی ایجاد نمی کنند و یا علائم خفیف دارند. بنابر این زنها کمتر برای درمان مراجعه می کنند. ??% زنان آلوده به سوزاک ممکن است بدون علامت باشند . البته ??% مردان آلوده به سوزاک هم ،علامتی ندارند.
تشخیص
بیش از ?? عامل بیماریزای مختلف بیماریهای مقاربتی ایجاد می کنند که معمولاً علائم و نشانه های مشابهی دارند و اگر دقت شود به آسانی تشخیص داده می شوند. دسترسی به تسهیلات و  امکانات آزمایشگاهی به تشخیص کمک میکند، زیرا بعضی از علائم ، خصوصاً در زنان ممکن است نتیجه علل دیگری غیر از بیماریهای مقاربتی باشد.
درمان
علاوه بر درمان بیمار باید همسر و شریک جنسی او نیز درمان شود. اگر یک طرف درمان شود ، چون بیماری مسری است، چرخه انتقال ادامه می یابد. افراد مبتلا تا بهبودی کامل باید از تماس جنسی خودداری کنند و این خودداری تا از بین رفتن علائم و دوره کامل درمان باید ادامه داشته باشد. اگر مبتلایان به بیماریهای مقاربتی نتوانند از فعالیت جنسی تا بهبودی کامل خودداری کنند باید در تمام مراحل نزدیکی  از کاندوم استفاده نمایند.
از آنجایی که خطر آلودگی به ویروس ایدز در افراد مبتلا به بیماریهای مقاربتی چند برابر می شود، باید سعی شود طبق توصیه و تجویز پزشک، درمانهای مراقبتی و دارویی لازم انجام و دوره درمان کامل شود.
وجود قرمزی و ترشح چشم در نوزادان ، ممکن است با عفونت مادر مرتبط باشد، لذا علاوه بر نوزاد ، والدین او نیز باید تحت مراقبتهای لازم پزشکی قرار گیرند.
امروزه بیماریهای مقاربتی قابل درمان هستند ، ولی ممکن است در آینده عوارض آنها قابل درمان نباشند. همانطور که ایدز درمانی ندارد و بنابر این مهم است که از رفتارهایی که سبب آلودگی می شوند پرهیز شود.
عواض بیماریهای مقاربتی
شواهد اخیر نشان داده است که بیماریهای شایع منتقله از راه مقاربت به انتشار آلودگی به ویروس ایدز کمک می کنند. افراد مبتلا به بیماریهای آمیزشی از جمله سوزاک، سیفیلیس و … اگر در معرض ویروس بیماری ایدز قرار گیرند، احتمال آلودگی آنها بیشتر است.
عوارض بیماریهای مقاربتی که آسیب های جدی به وجود می آورند و گاهی در زنان سبب مرگ هم می شوند عبارتند از:

×  درد کهنه و مزمن در ناحیه شکم که زن را دچار عذاب جسمی و روحی می کند.

×   نازایی در زنان و ناباروری و تنگی پیشابراه در مردان

×    سقط خود به خودی

×    حاملگی خارج از رحمی

×   سرطان دستگاه تناسلی بخصوص گردن رحم

×   مرده زایی ، ناهنجاریهای مادرزادی و مرگ نوزاد

×   مرگ زن به علت عفونت و سایر عوارض یاد شده

×   عفونتهای چشمی بالقوه کور کننده و سینه پهلو در کودکان

بسیاری از زنان ممکن است بدون آنکه بدانند که مبتلا به بیماری التهابی لگن هستند  نابارور شوند. ??- ?? درصد زنان مبتلا به بیماریهای عفونی لگن ممکن است نابارور شوند.
در اثر بیماریهای التهابی و عفونی و تنگی لوله های رحمی، خطر بروز حاملگی های خارج از رحم – که می تواند سبب مرگ مادر و جنین شود- افزایش می یابد. حاملگی خارج از رحم اگر باعث پارگی لوله های رحمی شود، خونریزی های شدید ایجاد می کند. در کشورهای در حال توسعه ، حاملگی های خارج از رحم باعث مرگ ?- ?% مادران می شود.
سوزاک در مردان ممکن است عوارض شدیدی به وجود آورد. آلودگی می تواند از پیشابراه به قسمتهای دیگر تناسلی انتشار یابد و سبب تنگی مجرا و ناباروری شود، ولی امروز این عوارض بسیار نادر است.
سیفیلیس در زمان بارداری ، ممکن است از طریق کیسه آب، جنین را آلوده سازد. حدود ??% حاملگی های زنان مبتلا به سیفیلیس به سقط جنین، مرده زایی و مرگ در زمانی نزدیک به زایمان ختم می شوند.
باید دانست که اگر بیماری زود تشخیص داده شود و به موقع درمان شود، کلیه این عوارض قابل اجتناب هستند. اگر آلودگی به ویروس ایدز که برای آن هیچ درمانی وجود ندارد، به این مجموعه اضافه شود ، بیماریهای مقاربتی ، آلودگی و ابتلای به ایدز را تسهیل می کنند، این موضوع اهمیت پیشگیری از بیماریهای آمیزشی را نشان می دهد.
 راههای کنترل و پیشگیری
اگرچه بیماریهای مقاربتی به طور کلی باعث عوارض جانبی و عواقب زیادی می شوند ولی تلاشهای محدودی برای کنترل آنها انجام شده است. بنابر این موفقیت های بسیار کمی برای کاستن شیوع و جلوگیری از موارد جدید بیماریها حاصل گشته است. در نتیجه بیماریهای آمیزشی سریعاً در تمام جهان و به خصوص در کشورهای در حال توسعه، گسترش و انتشار یافته است.
اهداف اصلی کنترل بیماریهای مقاربتی عبارتند از:

ü   قطع نمودن انتقال عفونت و در نتیجه کاهش موارد جدید بیماریهای مقاربتی

ü   کاستن از طول مدت زمان عفونت جهت کاهش میزان شیوع و در نتیجه پیشگیری نمودن از گسترش بیماریها، عوارض جانبی و عواقب آن

ü   کاهش خطر آلودگی به ویروس ایدز

به منظور کاهش انتشار آلودگی بیماریهای مقاربتی، داشتن راهکارهای علمی ، موثر و قابل دسترس مهم است. پاره ای از آنها به شرح زیر است:

J   تشخیص سریع و درمان به موقع افراد مبتلا به بیماریهای مقاربتی، هم به منظور کاهش انتقال به دیگران و هم به حد اقل رساندن عوارض و عواقب آن

J   آموزش بیماران و جامعه در مورد خطرات روابط جنسی ناامن و ترغیب آنها به استفاده از کاندوم و محدود کردن شرکای جنسی

J    درمان و آموزش شرکای جنسی بیماران

J    هدف قرار دادن گروههای آسیب پذیر

J    مراعات اصول اخلاقی و بهداشتی در روابط جنسی و نداشتن رفتارهای جنسی پرخطر

J     وفاداری به همسر و داشتن رفتار جنسی مسوولانه

J    خویشتن داری در تجرد و اجتناب از روابط جنسی نامشروع قبل از ازدواج و استفاده از کاندوم در هنگام ضرورت

J     تمرین رفتارهای بهداشتی از جمله عدم استفاده مشترک از لباسهای زیر در زنان و استحمام و …

J    ادرار کردن بعد از نزدیکی و شستشوی نواحی تناسلی بعد از مقاربت

J     توجه به بروز هر گونه علامت بیماریهای جنسی در خود و همسر

J     شناسایی و آموزش گروه هایی خاص از مردم نظیر کارگران مهاجر  و سیار و آنهایی که به هر علتی برای انجام کار از خانواده خود به مدتهای طولانی دورند.

موانعی که در سر راه کنترل بیماریهای مقاربتی قرار دارند و باید متوجه آنها بود عبارتند از:

L    تغییر در رفتارهای جنسی مشکل است. رفتارهای جنسی با فرهنگ هر منطقه شکل می گیرد و با مذهب تاثیر می پذیرد. تغییر در رفتارهای جنسی، به دلیل آنکه موضوع بسیار شخصی و عمیقاً ریشه دار است مشکل است. استفاده از داروها، از جمله الکل ، توانایی افراد را برای تصمیم گیری خوب و عاقلانه بر ضد آلودگی به بیماریهای مقاربتی و آلودگی به ویروس ایدز مختل می سازد. خوشبختانه وجود فرهنگ اسلامی و ترویج اخلاق  حسنه موجب پیشگیری از بیماریهای مقاربتی می شود و لذا ترویج فرهنگ بیگانه از جمله موانع و مشکلات محسوب می شود.

L     بحث در مورد روابط جنسی خیلی هم ساده و آسان نیست. افراد ممکن است از سوال کردن در مورد اطلاعاتی که نیاز دارند، خجالت بکشند و برای درمان دیر مراجعه کنند و بخصوص از دادن مشخصات شرکای جنسی خود ابا داشته باشند.

L    بسیاری از بیماران بدون علامت هستند . افراد مبتلا به بیماریهای آمیزشی ممکن است علامتی نداشته باشند و بیماری را منتشر کنند و این امر مشکلات فراوانی در راه کنترل و جلوگیری از بیماریهای آمیزشی فراهم می آورد.

L    درمان همیشه آسان و یا موثر نیست. بعضی از باکتریها نظیر عامل سوزاک به داروهای مصرفی مقاوم می شوند. مقاومت به داروها مستلزم تغییر داروهای انتخابی است. تولید واکسن برای بیماریهای مقاربتی نظیر آلودگی به ویروس ایدز ، به علت تغییرات مستمر ویروس در حال حاضر امکان ندارد.

می توان با بکار بردن شیوه های زیر بر دامنه مراقبت و کنترل افزود:

·     رازداری و تضمین پنهانی و محرمانه عمل کردن در درمان موارد

·      بدنام نکردن افراد

·       برقراری ارتباط درست  جلب اعتماد و احترام به بیماران

·       ارائه خدمات در زمان مناسب و کاهش زمان انتظار

·        کمک به پرداخت قسمتی از هزینه درمان

·       ترویج فرهنگ اسلامی و قداست خانواده و تشویق به ازدواج

پروستات
کبد و بیماری های آن
میگرن
[عناوین آرشیوشده]